پیدایش خانواده بویایی

عطر نشانه ی منحصر به فرد بودن، فریبندگی و شخصیت  فردی است.  علیرغم نامرئی بودن، بسیار قابل درک است زیرا می تواند حواس ، خاطرات و احساسات ما را لمس کند.

دانشمندان نشان داده اند که پوست انسان بوی خاص خود را دارد که تحت تاثیرعوامل زیادی از جمله شرایط محیطی و آب و هوایی، آداب و رسوم و عادات غذایی تغییر می کند .

از آنجایی که بوی پوست ما منحصر به فرد است و بسته به شرایط تغییر می کند این عطر است که  در طول سال ها  به انسان کمک کرده تا رایحه ی خوش را تجربه کند و رفته رفته تبدیل به  یک لوازم جانبی ضروری  شده است.

 

تاریخچه عطر دارای ریشه های باستانی است و این کشف متعلق به دوران مصر باستان می باشد . بُعد اصلی تقدس عطر بَعدها با بُعد مراقبت از بدن(پوست) همراه شده ، در ابتدا روحانیون برای مراسم تدفین از مواد معطر استفاده می کردند و یکی از مراحل مومیایی کردن استفاده از روغن ها و ادویه های بسیار قدرتمند و خوش بو بود و یکی از آیین های رسمی مصرییان استفاده از رایحه برای خوشنود کردن خدایان بود .

 

 

استفاده از رایحه و عطر  هزاران سال است که وجود داشته و در طول قرن ها عطر سازی  تکامل یافته است. اما در قرن نوزدهم عطرسازی مدرن به لطف شیمی سینتتیک متولد شد. و باعث به وجود آمدن طیف های گسترده ی رایحه در آن زمان شد و روز به روز خلق رایحه  تغییر کرد .  عطرسازان نوآوری می کردند و چندین برابر از تخیل و خلاقیت استفاده می کردند  تا ترکیباتی را که تا به حال خلق  نشده بودند را کشف کنند.

نقطه عطف واقعی در این زمینه توسط یوژین ریمل ((Eugène Rimmel))، عطرساز و مسئول تولید و بازاریابی برخی از اولین برند های  لوازم آرایشی ایجاد شد. در قرن نوزدهم، یوژین ریمل و کمیسیونی از متخصصان انجمن عطرسازان فرانسه Société Française des Parfumeurs گروه بندی عطرها را بر اساس عناصر اصلی آنها در سال ۱۹۸۴ایجاد کردند. هدف آنها ارائه یک زبان فنی بدون ابهام و بدون تغییر به متخصصان و علاقه مندان به عطرسازی بود.

 

 

این گروه بندی امروزه به خانواده های بویایی معروف است. در ابتدا شامل هفت خانواده بویایی با نام های فرانسوی بود البته، در طول سال‌ها به لطف توسعه تجارت، گروه های دیگر متولد شده‌اند، اگرچه برخی از آن ها هنوز به‌طور رسمی توسط انجمن عطر سازان فرانسه به ​​رسمیت شناخته نشده‌اند اما کارشناسان  خانواده رسمی بویایی را به شکل زیر تقسیم می کنند:

 

 

مرکباتی:

گروه مرکبات یا همان سیتروس ها  ،جز ساده ترین ساختار رایحه ایی  هستند اما در عین حال از نظر  ساختار مولکولی جز دسته ی  سختی قرار می گیرد طراوت، اسیدیته و نت های آفتابی وجه مشترک این خانواده بویایی پر از طراوت است . در داستان های  اساطیری، نگهبانان باغ سیب های طلایی، پرتقال ها بودند.سیتروس ها  جز روایح  هستند که به لطف میوه‌هایی مانند رایحه‌های مرکباتی، قدیمی و بسیار فراوان هستند. در عطرهای این گروه مواد اولیه اصلی مرکبات و میوه‌ها مانند: ترنج، پرتقال، گریپ فروت، پرتقال توسرخ، نارنج، لیمو ترش، لیمو شیرین، نارنگی، نارنگی یافا (کلمانتین)، پرتقال ماندارین (نوعی نارنگی)، بالنگ، پورنج یا کامکوات، پوملو یا دارابی و بکرایی به همراه دیگر ترکیبات معطر، چوبی و نت‌های بویایی تارت (ترش و کمی تلخ) نظیر پوست لیمو، عنبر و چوب گایاک برای ساخت رایحه‌های مردانه و با تلفیقی از نت‌های گلی از قبیل گل فریزیا سفید، مریم گلی، گل گاردنیا و گل آویشن  و غیره به دست می‌آیند.

مرکبات به فضای عطر یک طراوت و شادابی میبخشد و باعث می شود لذت بویایی ما دو چندان شود .

 

 

 

                                                                                                                                                            ORIENTAL (شرقی) :

در گذشته این گروه بویایی به صورت دود و بخور در دنیای عطر سازی وجود داشت و رفته رفته شکل و شمایل بهتری به خود گرفت ، بهترین  این گروه بویایی به  داشتن فضای خاص و حیوانی و دودی شهرت دارد مثل نت های مشک ،صمغ ها عود ها ،این خانواده ی بویایی ویژگی های خاصی دارد که جنس رایحه ای آن به چند دسته تقسیم می شود

دسته ی اول: که شرقی نام دارد و جز اصلی ترین ساختار قرار می گیرد ، ساختار مولکولی این دسته بسیار درشت است و از حجم بالایی برخوردار است

دسته دوم : از جنس چوب ها رایحه ی چوب ها است که شما را بیشتر با فضای خاطره انگیز روایح شرقی آشنا می کند و در خاطره ی شما بیشتر یه عنوان روایح قدرتمند و آسیای شرقی  نقش میبندد.

دسته ی سوم: در این قسمت از قدرت ادویه ها برای جادوی رایحه استفاده میشود اکثر روایح از جوز هندی ،زرد چوبه میخک ،هل و فلفل استفاده میشود تا محور کلی رایحه ی شرقی را به شما نمایش دهد .

نت‌های پایه‌ای گرم و محرکی همچون مشک و وانیل در کنار چوب و رِزین‌های خاص استفاده می‌شوند. این نت‌ها در این گروه به طور معمول با ادویه‌ها و عودها ترکیب می‌شوند و بویی گرم، دلپذیر و محرک را خلق می‌کنند.

                                                                                                                                                           

 

  CHYPRE (شیپغ) :

این گروه بویایی توسط فرانسوا کوتی (FRANCOIS  COTY) در سال ۱۹۱۷ با عطری اعجاب انگیز به نام CHYPRE به دنیای روایح پا  گذاشت ،دلیل نام گذاری این عطر و این گروه بویایی این بود که نت هایی که در ساخت این عطر استفاده شده ، از قبرس اقتباس گرفته  شده  و شیپغ هم به معنی  قبرس بود تا ماهیت این موضوع را به  خوبی به تصویر بکشد .

فضای این خانواده ی بویایی در مرحله ی اول با مرکبات آغاز میشود و یک حس تند و شادابی دارد و در مرحله ی بعد قلب گلی خود را به نمایش می گذارد گلهایی از جنس یاس زنبق و رز  و در مرحله ی آخر چند وجهی بودن را به نمایش می گذارد و از نت های انیمالیک و چوبی  استفاده می کند و یک اختتامیه ی  جذاب را به نمایش می گذارد .

 

.

 

 

 

  چرمی :

در ابتدا انسان برای از بین بردن بوی بد پوست حیوان از روش های گوناگونی استفاده می کرد مثل دباغی کردن یا معطر کردن به روش های سنتی  برای دفع بوی بد و به دلیل اینکه از گذشته این کالا بیشترین مصرف را در بین تجار و مردم داشت ،توجه خاصی به این دسته بندی بویایی شد ، رفته رفته با پیشرفت علم ساختار این دسته بندی بویایی به شکل سینتتیک تغییر کرد و  سبک ها و جنس رایحه ای متفاوتی در هنر عطرسازی شکل گرفت ، فضای  این خانواده ی بویایی بعد های گوناگونی دارد که بیشتر حس پوست حیوان را برای ما تداعی می کند.

اما این مهم را در نظر بگیرید که  امروزه با نت های غیر انیمالیک می توان فضای چرمی را به تصویر کشید که اکثر این نت ها (طبیعی،سینتتیک) از صمغ ها و چوبها به دست می آید.

 

 

 

                                                                                                                                                                     چوبی :

گروه بویایی چوبی جز پر کاربرد ترین دسته قرار می گیرد ، در گذشته اکثرا در کنار دیگر خانواده های بویایی مطرح میشد و ماهیت مستقل نداشت و به عنوان های چوبی ادویه ای ، چوبی دریایی ، چوبی آروماتیک ،چوبی چرمی  به کار میرفت اما در چند دهه ی گذشته ساختار چوب ها چه به صورت طبیعی چه سینتتیک جز پر کاربرد ترین نت ها قرار گرفته است،

عطرهای این گروه بویایی در قلب خود حاوی نت‌های چوبی هستند، ترکیباتی نظیر چوب صندل و رایحه‌های تند همچون سدر و خِس‌خِس (وِتیوِر) در کنار مواد رزینی و صمغی رایحه‌های خاصی را خلق می‌کنند که به طور معمول طبیعتی خنک یا ملایم و فضایی  تند  دارند.

 

 

 

گروه بویایی آروماتیک :

این دسته بندی بیشتر فضای سبز و شاداب را تداعی می کند و جز قدیمی ترین ساختار رایحه ای قرار میگیرد .

بشر از گذشته ی دور از گیاهان برای خواص دارویی اش استفاده میکرد و از جادوی این گیاهان در درمان به کار می گرفت ،گروه بویایی آروماتیک از نت های سبز و گیاهی استفاده می کند تا یک حس آرامش بخش و لطیف را به تصویر

می کشد ،نت ها ی اسطخوددوس ،نعنا ، رزماری   خِس‌خِس (وِتیوِر)، زنجبیل، خزه بلوط، گل شمعدانی، رُز، مریم گلی، آویشن، گل بهارنارنج، زعفران، گل وانیل و نت های گیاهی که بستر آروماتیک دارد ،این گروه بویایی را شکل میدهد.

 

 

گلی،گلدار :

عطرهای گروه گل‌دار در نت پایه و اصلی خود شامل انواع گل‌ها و شکوفه‌ها از قبیل گل یخ، یاس، گل بهارنارنج، بنفشه، زنبق، نرگس، مریم، گل همیشه بهار، ارکیده، یلانگ یلانگ، سوسن، گل زعفران، رز، نیلوفر، گل صد تومانی، مگنولیا، فریزیا، شمعدانی، گل آفتاب پرست، گل میخک، گل وانیل و … هستند. به طور معمول بیشتر عطرهای این گروه رایحه‌‌‌‌‌ای  لطیف و ملایمی  دارند  و یکی از پایه های مهم عطر ها،  این دسته بندی قرار می گیرد .

 

 

 

همانطور که در موسیقی، دستگاه ها و گوشه ها برای درک هرچه بهتر گونه های مختلف آوایی به کمک نوازندگان و آهنگساز ها می آید، یا در در ادبیات، سبک ها، یا مکاتب مختلف، قالب های ادبی را قابل درک تر می کند، در عطرسازی و بویایی نیز، عبارات و اصطلاحاتی ایجاد می شود که با تکیه بر آن ها و استعمال آن ها می توانیم، علم بویایی را بهتر درک کنیم و بیشتر گسترش دهیم

از جمله مهم ترین و پایه ای ترین مفاهیم در شناخت گونه بندی عطرها، شناخت گروه های بویایی (olfaction groups) هستند که برای شما عزیزان به اختصار توضیح داده شد .